Steve Jobs powiedział kiedyś: „Design nie sprowadza się do tego jak coś wygląda. Design ma na nas działać”. Twórca Apple’a zostawił po sobie ogromny spadek w postaci innowacyjnych pomysłów w dziedzinie designu, a o tym, że udało mu się przeniknąć ludzki umysł, świadczy powodzenie marki. Ale co ma Steve Jobs wspólnego z UX? I czym jest UX?
O samym UX writingu pisaliśmy już tutaj. Dziś przybliżymy Wam ten temat jeszcze bardziej, odwołując się do przykładu informatycznego giganta.
Prawdopodobnie zastanawiasz się, co starożytna chińska filozofia mogłaby mieć wspólnego z projektowaniem UX. Otóż Feng Shui tłumaczy się dosłownie jako „wiatr” i „woda” i odnosi się do przestrzennego rozmieszczenia przedmiotów (np. mebli) w odniesieniu do przepływu energii (chi). W praktyce Feng Shui polega na aranżacji otoczenia w optymalny, harmonijny i przyjazny dla człowieka sposób – czy to w biurze, sypialni czy w całym budynku. Dotyczy to wszystkiego, od układu mebli, po materiały i kolory.
Tak jak projektant wnętrz mógłby zaaranżować meble w sposób ułatwiający mieszkańcom poruszanie się po pomieszczeniu, tak projektant UX zastosowałby podobne zasady do stworzenia aplikacji mobilnej. Cel końcowy jest ten sam: wykreować intuicyjne, przyjazne dla użytkownika doświadczenie. Pod tym względem można powiedzieć, że Feng Shui było jednym z najwcześniejszych ukłonów w stronę UX.
Oficjalna definicja brzmi: User experience, UX (z ang. doświadczenie użytkownika) – całość wrażeń, jakich doświadcza użytkownik podczas korzystania z produktu. Mówiąc najprościej, projektowanie UX polega na tym, aby doświadczenie użytkownika z produktem było jak najlepsze. Ma na celu przyciągnięcie ludzi do witryny, którą są zainteresowani, a następnie gdy już tam są, aby ich podróż od strony głównej do zakupu produktu była tak łatwa i przyjemna, jak to tylko możliwe.
Aspekt projektowy UX skupia się na tym jak można poprawić użyteczność, łatwość obsługi i wydajność interakcji użytkownika z produktem lub usługą. Za każdym razem, gdy wchodzisz w interakcję z produktem, oprogramowaniem lub przedmiotem, doświadczasz tego, jako użytkownik tego produktu. Zadaniem projektanta UX jest bycie spoiwem łączącym cały zespół produktowy, przekazując projekty programistom, którzy następnie je wdrażają.
Równie ważne w procesie projektowania UX jest spełnienie celów biznesowych produktu oraz dopasowanie celów biznesowych do celów użytkownika. Proces projektowania UX można podzielić na trzy kluczowe fazy: badanie, projektowanie i testowanie.
Badania są integralną częścią procesu projektowania UX. Jest to punkt wyjścia każdego projektanta UX. Research uczy nas o użytkownikach, ich zachowaniach, celach, motywacjach i potrzebach. Pokazuje również, jak obecnie poruszają się po naszym systemie, gdzie napotykają problemy i co najważniejsze, jak się czują podczas interakcji z naszym produktem.
Często to, co uważasz za intuicyjne, może takie nie być dla innych, dlatego prowadzenie badań z rzeczywistymi użytkownikami jest tak ważne dla powodzenia projektu. Kluczowa jest empatia. Twoim zadaniem jest próba zrozumienia, dlaczego użytkownicy zachowują się tak, a nie inaczej, a nie próba zmiany tego zachowania lub wpływania na nie.
Kolejnym krokiem w procesie UX jest tworzenie makiet i prototypów. Daje to coś namacalnego do przetestowania na prawdziwych i potencjalnych użytkownikach, co jest kluczowe dla upewnienia się, że projekty są użyteczne. Rozważmy teraz bardziej szczegółowo, co oznacza użyteczność.
Znów warto nawiązać do Apple’a. Wszyscy rozpoznają ich produkty ze względu na elegancki i niepowtarzalny wygląd. Projekty iPhone’ów i Maców cieszą się tak dużym powodzeniem, że zostały skopiowane przez firmy technologiczne na całym świecie.
Ale to nie estetyka produktów Apple przyniosła im międzynarodowe uznanie. Chociaż projekty produktów Apple są rozpoznawalne, to właśnie wrażenia użytkownika i użyteczność produktów odróżniały ich od konkurencji, uszlachetniając Apple jako kultową markę, którą nadal jest. Warto pamiętać, że estetyka produktu ma ogromny wpływ na jego atrakcyjność, ale jeśli nie działa dobrze, to jego wygląd nie ma większego znaczenia.
Projektowanie satysfakcjonujących doświadczeń użytkownika obejmuje skrupulatne planowanie podróży klienta, pomaganie mu w znalezieniu tego, czego szuka poprzez intuicyjny proces. Klienci i tak będą wykonywać działania oparte na ich wcześniejszych doświadczeniach z innymi produktami. Zadaniem projektanta UX jest zastanowienie się, jak produkt/usługa może dostosować się do tego, jak zachowuje się klient.
Projekt Twojego produktu obraca się wokół funkcjonalności i użyteczności, a nie kolorów lub obrazów (są one ustalane później przez projektanta wizualnego). Ważne, aby ustalić podczas badań, czego użytkownicy oczekują od produktu lub witryny, jakie są ich cele i jak lubią obsługiwać system. Funkcjonalność i użyteczność są zawsze najważniejsze.
Nie zapomnij: przydatne, użyteczne, zachwycające. Jeśli nie rozwiążesz problemu użytkownika, nie będzie on zainteresowany Twoimi kolorami ani obrazkami.
Podobnie jak badania, testowanie jest fundamentalną częścią pracy projektanta UX i podstawową częścią całego procesu projektowania UX. Projektanci testują, ponieważ pozwala im to ulepszyć pierwotny projekt produktu lub witryny i sprawdzić, czy zmiany, które wprowadzili w fazie projektowania, sprawdzą się. To świetny sposób na wyeliminowanie problemów lub trudności użytkowników, które były nieprzewidziane na etapie projektowania przed rozpoczęciem fazy wdrażania, a także można je przeprowadzić po uruchomieniu produktu w ramach audytu UX. Upewnij się, że testujesz z prawdziwymi użytkownikami, którzy nie są przyjaciółmi ani rodziną!
Testowanie to niezrozumiana sztuka, a start-upy i przedsiębiorcy często są nim zniechęceni z powodu obaw dotyczących kosztów i czasu. Niektórzy po prostu boją się rozmawiać z prawdziwymi użytkownikami. Jednak testowanie nie jest czymś, na obejście czego można sobie pozwolić, ponieważ nawet prosta runda testowa może zrujnować pomysł na produkt. Czas i pieniądze, które firma poświęca na testowanie, na tym etapie pozwolą później zaoszczędzić oba te zasoby. Wbrew temu co myślisz, testowanie nie musi być ani czasochłonne, ani kosztowne. Co więcej, badania wykazały, że testowanie na 5 użytkownikach ujawnia 85% problemów z użytecznością.
Po przejściu przez cały proces projektowania następuje wdrożenie projektu. UX jest niezwykle ciekawą i rozbudowaną dziedziną. Można by powiedzieć interdyscyplinarną. Przenika się tutaj psychologia z technologią. Cały powyższy wpis jest zaledwie rysem tego, czym jest UX. Jest mnóstwo książek i poradników na ten temat. Na początek polecamy biografię Steve’a Jobsa, który to po podróży do Indii wymyślił Apple’a.
Zdjęcie główne artykułu: fot. gremlin / E+ / Getty Images
