Każdy język rządzi się własnymi prawami, które pomagają nam zrozumieć się wzajemnie. Niektóre z nich są mniej ważne, ale czasem złamanie zasady językowej może prowadzić do nieporozumień i śmieszności.
W rodzimym języku często na co dzień pozwalamy sobie na odstępstwa od norm – tak rodzą się wyrażenia potoczne i slangowe. Jednak gdy uczymy się języka obcego, chcemy maksymalnie dobrze mówić w nim i pisać, by czuć się swobodnie. Dobrze, czyli zrozumiale i często zgodnie z jego zasadami. I o ile niektóre z nich są oczywiste i proste do zapamiętania, to inne mogą budzić wątpliwości. Tak jest z porządkiem przymiotników w języku angielskim.
Przymiotnik jest częścią mowy, która opisuje rzeczownik, czyli osoby, przedmioty, zwierzęta i zjawiska, o których mówimy w zdaniu, na przykład:
A co, gdy w zdaniu jest kilka przymiotników opisujących jedno słowo? Jaka byłaby ich kolejność? Aby to dobrze zrozumieć, musimy wiedzieć, jakie przymiotniki mogą pojawić się zdaniu.
Wszystkie przymiotniki można podzielić na dwie duże grupy: subiektywne (opinion adjectives) i obiektywne (fact adjectives). Te pierwsze wyrażają nasze prywatne opinie i odczucia względem danego przedmiotu, osoby lub zjawiska. Druga grupa dostarcza informacji o cechach i właściwościach, które są faktami. Może to być rozmiar, kolor, wiek itp.
W tym wypadku zasada jest bardzo prosta: najpierw stawiamy przymiotnik subiektywny, a następnie obiektywny:
Zawsze pierwsza idzie opinia, a dopiero za nią fakt.
Przymiotnik subiektywny zawsze stoi w zdaniu pierwszy – to podstawa. W przypadku przymiotników obiektywnych sprawa jest trochę bardziej skomplikowana. Jednak język angielski również na to ma określoną formułę:
1. ogólna jakość (general quality), cena/wartość (price): expensive, cheap, broken;
2. rozmiar (size): big, small, short, tall;
3. właściwości fizyczne (physical quality): fragile, rough, smooth;
4. kształt (shape): square, round;
5. wiek (age): young, old, mature;
6. kolor (colour): red, blue, pink;
7. pochodzenie (origin): Italian, Polish, European;
8. substancja (substance), materiał (material): wooden, plastic;
9. przeznaczenie, cel (purpose): work, cooking.
Przy tym punkty 4 i 5 mogą zmieniać się miejscami. Kilka przykładów:
Dodatkowo przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym stoją przed wszystkimi innymi: At the ceremony there were some of the best young French actors.
Język polski, podobnie jak inne języki słowiańskie, charakteryzuje się dość swobodną kolejnością słów w zdaniu. Zwykle zmiana szyku pełni funkcję stylistyczną i ma na celu wyróżnienie najważniejszych informacji.
Specyfika kolejności wyrazów w języku polskim dotyczy przede wszystkim rzeczownika i przymiotnika. Standardowo przymiotnik stoi przed rzeczownikiem. Jeśli jednak określa jego kategoryzującą, charakterystyczną, cechę, to stawiamy go za nim: sklep spożywczy, woda mineralna, zupa grzybowa, przemysł ciężki, niedźwiedź brunatny itd. Postpozycja przymiotnika może również wyrażać kontrastowanie tego przedmiotu z innymi z tej samej klasy lub szeregu: wpływ angielski – angielski wpływ.
Jeśli dwa przymiotników pełnią funkcję kategoryzującą, to:
Gdy kilka przymiotników (niekategoryzujących) opisuje rzeczownik, najczęściej stoją przed nim w mniej lub bardziej dowolnej kolejności. Nie jest to reguła, ale zwyczajowo przymiotnik subiektywny zaczyna ciąg określeń, np.: miłym, starszy, siwy mężczyzna; złośliwy, agresywny, czarny kocur.
Zdjęcie główne: Danylo Suprun/unsplash.com
